DEKORATİF DÖVME : KALICI MAKYAJ : MEDİKAL DÖVME
Plastik cerrahlar, tabii ki dövme yapmıyor. Fakat dövmenin cerrahlar açısından 2 önemi var. Birincisi, dövmelerini çıkartmak isteyen hastalar plastik cerrahlarda soluğu alıyor. Lazer, cerrahi gibi bir çok farklı yöntemle dövmelerin çıkarılması mümkün. İkincisi, hastaların vücudundaki bazı yara izlerini yoketmek için yada bir eksikliği örtmek için hastaya dövme yapılması gerekiyor. Buna da medikal grade dövme adı veriliyor; yani tıbbi amaçla yapılmış dövme.
DEKORATİF DÖVMENİN SİLİNMESİ:
Dövmenizin silinmesini istiyorsanız size uygulanabilecek bir kaç yöntem var. Burada bilinen tüm yöntemlerden bahsedeceğiz.
DÖVMENİN CERRAHİ OLARAK ÇIKARILMASI: Bu yöntemde, dövme cerrahi olarak (yani uyuşturulup, bistüri ile çevresinden kesilerek) çıkarılır, oluşan yara ya dikilerek kapatılır (dövme ufaksa) yada başka bir yerden (bacak yada kasıktan) deri alınarak deri yaması ile kapatılır (dövme büyükse açılan yara ancak deri yaması ile kapatılabilir). Bu yöntem ile dövmeden kesinkes kurtulursunuz fakat geride bir dikiş izi yada deri yamasına bağlı ciddi bir iz kalır. Bu yöntem sonunda kesinlikle estetik olmayan ciddi izler kalır. Peki sonuç estetik olmamasına rağmen neden dövmeler bu şekilde çıkarılıyor? Bunun dini sebepleri vardır. Bazen kişi gençliğinde dine ilgi göstermiyor, dövme yaptırıyor, ileriki yaşlarda ise daha çok dine dönüyor ve gençliğinde namaz kılmayan-abdest almayan kişi namaz kılmaya ve abdest almaya başlıyor. Böyle dindar hastalar, dövme mürekkebinin abdest almaya engel olduğunu, suyun cilde temasını engellediği söyleniyorlar. Bu sebeple dövmenin tamamen çıkarılmasını ve geride hiç pigment kalmamasını istiyorlar, dikiş izi hiç önemli değil diyorlar. Dövme, lazerle çıkarıldığında ise, geride mikro düzeyde dahi olsa pigment kaldığı için dini sebeplerle dövmenin çıkarılmasını isteyenler lazer yöntemini pek tercih etmiyorlar. Tabii ki dövme çevresinden kesilerek çıkarılınca geride hiç bir boya artığı kalmamış oluyor. Bazen de, dövme büyükse bir kaç seansda dövmeyi çıkarabiliyoruz. Örneğin ilk sensda dövmenin ortasından bir parça çıkarılıp dövme ufaltılıyor, kalan yara dikilerek kapatılıyor; aradan 2-3 ay geçip o bölge derisi gevşeyince kalan kısım da çıkarılıp dikilerek kapatılıyor. Deri yaması istemeyen hastalarımıza bu yöntemde uygulanabiliyor ama dediğim gibi bu şekilde ancak bir kaç seansda dövmenin tamamı çıkarılabiliyor. Estetik açıdan iyi bir yöntem olmamasına karşın, yukarıda bahsettiğim gibi daha çok dini sebeplerle dövmenin çıkarılmasını isteyen hastalarımıza uygulanan bir yöntemdir.
Aslında bu konuda dövme sanatçılarının farklı bir fikirleri var. Dediklerine göre profesyonel dövme, abdeste engel değildir; çünkü profesyonel dövmede pigmentler derinin içine veriliyor ve suyun cilde temasına engel olmuyor. Aksine hint kınası ile yapılan geçici dövmenin abdeste engel olduğunu savunuyorlar. Geçici, hint kınası ile yapılan dövmede, pigment cildin üstüne fırça ile sürülüyor ve suyun cilde temasını önlüyor; böylece abdest almaya engel oluyor. Bu yüzden dövme sanatçılarına göre profesyonel dövme abdest almaya engel değildir; asıl geçici dövme (tatil yörelerinde hint kınası ile yapılan dövme) abdest almaya engeldir.
DERMABRAZYON (CİLDİN HIZLA DÖNEN METAL TOPLARLA ZIMPARALANMASI): Dermabrazyon, cildin üst katmanlarının hızlı dönen bir metal topuzla sıyrılması, zımparalanmasıdır (Frez adı verilen bu pürüzlü metal topuzlardan bir örneği yanda görebilirsiniz).Dermabrazyon, ameliyathane şartlarında uygulanır. Bu yöntemde renk hassasiyeti yoktur, tüm renkler aynı oranda çıkartılabilir; yalnız derinlik hassasiyeti vardır. Dövme eğer amatör yöntemle yapılmışsa pigment maddesi derinin değişik seviyelerinde olacağından tüm dövmenin homojen bir şekilde çıkarılması mümkün olmaz; çünkü dermabrazyon frezi cildi sıyırırken hep cildin en üst katmanını sıyırır. Sadece dermabrazyon ile dövmelerin tamamen çıkarılması zordur, bir kaç seans uygulanması gerekebilir fakat özelikle renkli dövmelerde bir kaç seans halinde denenebilecek bir yöntemdir. Burada şu nokta unutulmamalıdır: dermabrazyonla ciltte iz bırakmadan dövmenin tam anlamı ile çıkarılması çok zordur. Dermabrazyon sırasında cilt yüzeyel olarak zımparalandığı için derinde kalan pigmentler çıkarılamayabilir (yukarıda bahsettiğim gibi özellikle amatör yöntemle yapılan dövmelerde bu durum söz konusu olur) ve bu durumda dövme sadece biraz silikleşmiş olur. Dermabrazyon biraz daha agresif yapılıp cildin daha derin katmanları da zımparalandığında ise ciltte ciddi izler kalabilir. Bu yüzden dermabrazyon derinliğini çok iyi hesaplamak ve uygularken çok hassas uygulamak gerekir. Genellikle cerrahlar dermabrazyon derinliği hakkında -iz bırakmamak için- korkak davranır ve dermabrazyonu nispeten yüzeysel uygularlar ve dövme tam anlamı ile çıkmaz, sadece silikleşir. Tabii ki bu, hastada yeni bir iz oluşturmamak için, hastanın güvenliği içindir.
DÖVMELERİN LAZERLE SİLİNMESİ: Üçüncü yöntem olan lazer ise günümüzde uygulanabilecek en iyi yöntem gibi görünüyor. Yine de lazer bile ideal bir dövme silme yöntemi değildir, avantaj ve dezavantajları vardır. Örneğin lazer, bazı renkleri daha kolay çıkarır, bazı renklerde zorlanır. Lazer ile en kolay çıkabilen renkler siyah ve çok koyu mavi renktir. Renkli (yeşil, kırmızı, turkuvaz) dövmelerin çıkarılması zordur. Lazer, bazı renklere hassas, bu renkler tarafından soğurulan (tutulan) yoğun bir ışın demetidir. Dövmeli alana gönderilen bu ışın demeti, tutulduğu renkleri içeren hücreleri haraplar böylece pigmenti o bölgede tutan hücreler öldükçe dövme silikleşir.
Dövmenin cinsi de lazer ile silmede önemlidir. Amatör dövme, lazerle daha zor silinir, çünkü pigment el ile cildin çeşitli katmanlarına verilmiştir. Lazer, belli bir derinliğe etki ettiğinden, bu katmanın üstündeki yada altındaki pigmentler lazerden etkilenmeyecektir. Bu yüzden pigmentin tek bir katmana verildiği profesyonel dövmeler (özel makina ile yapılır) lazer ile daha homojen silinir. Günümüzde dövmeleri silmek üzere üretilmiş çeşitli lazerler vardır.
Q-Switched Ruby lazer, Q-Switched Alexandrite lazer, Q-Switched ND:YAG lazer, Versapulse lazer ve Vasculight lazer bunlara örnektir. Dövme silinmesinde lazerin etkisi ve kaç seansda dövmenin silinebileceği, dövmenin rengine, büyüklüğüne, profesyonel yada amatör olmasına, pigmentin ne derinlikte olduğuna bağlıdır. Bu yüzden dövme görülmeden kaç seansda silinebileceği, ne kadar silinebileceği ve silme ücretinin ne olacağı söylenemez. Lazer uygulamaları, yapılacak işlemin büyüklüğüne bağlı olarak 10-45 dakika sürer. Uygulamalar arasında 4-8 hafta bulunmalıdır. Bu süre, lazer ile yakılan pigment içeren hücrelerin vücuttan atılması için gereklidir. Bazı vakalarda 4-5 uygulama yeterli gelirken bazı vakalarda 6-8 seans uygulama yapmak gerekebilir. Uygulama sonrası o bölgeye günde 2-3 kez yağlı ve antibiyotikli bir pomad sürülür. Arada bir nazikçe yıkanır, yıkarken ovalanmaz, yıkadıktan sonra kurulanır (havlu ile silerek değil, havluyu o bölge üzerine basıp kaldırarak kurulanır) ve pomad tekrar sürülür.
Dövme silmede kullanılan bazı lazerlerin özellikleri:
Q-Switched Ruby Lazer: Dövme silmede kullanılan ilk lazerdir. Dalga boyu 694nm dir ve bu ışın yeşil renk tarafından soğurulur. Bu özelliği, Q-Switched Ruby Lazeri (silmesi en zor renklerden olan) yeşil renkli dövmeleri silmede güçlü kılar. Yandaki resimde ruby lazerin etkisi görülüyor. Başlangıçta içiçe 2 balon var, ve balonlardan içtekinin içinde mavi-yeşil bir toz bulunuyor. Dıştaki balon ise renksiz. Ruby lazer bu balonlara tutulduğunda içteki pigmentli toz sebebiyle lazer ışınını tutuyor ve içteki balon patlıyor. Dıştaki balon ise renksiz olduğundan lazer ışınını tutmuyor ve ışın, balona zarar vermeden içinden geçiyor.
Q-Switched Nd-YAG (neodymium: yttrium-aluminum-garnet lazer):Bu lazer, 1991 den beri kullanılmaktadır. Bu lazer 1064nm dalga boyunda lazer ışını üretir ve daha çok koyu mavi ve siyah renkte dövmeler için idealdir. Işının frekansını artırıcı bir kristal kullanılarak 532nm dalga boyunda Nd-YAG lazer ışını da üretilebilmektedir; bu lazer ise kırmızı ve turuncu renkli dövmeleri silmede etkilidir.
Q-switched Alexandrite Lazer: Bu lazer, 1992 yılından beri kullanılmaktadır ve 755nm dalga boyunda lazer ışını üretir. Bu dalga boyu, Q-Switched Ruby ve Q-Switched Nd-YAG lazerlerin arasındadır. Bu yüzden yeşil ve mavi-siyah dövmelere etkilidir.
Neden her lazer, dövme silmek için uygun değil? Neden özellikle Q-Switched denen lazerler bu amaçla kullanılıyor? Diye merak ediyorsanız işte size cevabı;
Her lazeri dövme silmede kullanamayız, çünkü dövme silmede kullanılan lazerlerin, epilasyon lazerlerinden daha fazla enerji vermesi ve canlı dokuya etki etmemesi, sadece dövme pigmentine etki etmesi gerekiyor. Bu yüzden cilt gençleştirmede kullanılan bir erbium lazeri yada bir karbondioksit lazeri dövme silmede kullanamayız. Q-Switched lazerler, diğer lazerlere göre daha yüksek enerjiyi, çok hızlı verip keserler (diğer lazerler milisaniyeler içinde ışın verirken Q-switched lazerler nano-saniyeler içinde ışını verip keserler), ışının cilde penetrasyonu daha iyidir. Bu sebeple, Q-Switched lazerler, canlı dokuya etki etmeden sadece pigmente ulaşır ve onu parçalar. Bu lazerlerin isimlerindeki Q eklentisi de bu özelliklerinden geliyor (Quick-Switched: düğmesi hızlı açılıp kapanan denebilir)..
DÖVMELERİN İPL İLE SİLİNMESİ: İPL (İntense pulsed light), çoğu zaman lazer diye bahsedilen, fakat lazerden tamamen farklı bir cihazdır. En önemli farkı İPL ışınının, lazerdeki gibi tek bir dalga boyunda olmaması, bu sebeple cildin çeşitli katmanlarına etki edebilmesidir. Lazerden daha etkili olup olmadığı tartışmalıdır.
DÖVME SİLME KREMLERİ: Son yıllarda satışa sunulan bazı özel kremler ile dövmelerin silinebildiği iddia edilmektedir. Bu kremlerle olan tecrübemiz çok azdır, bu yüzden ne kadar etkili oldukları meçhuldür. Fiyatları lazer uygulamalarına göre düşük olduğu için denenebilir. Bu kremlerden Tat B Gone ve Tattoo-OFF adlı kremlerin adları son zamanlarda sağlık sitelerinde sıkça görülüyor. Bu kremler hakkında internetteki sağlık forumlarında çok fazla tartışma vardır. Çok iyi sonuç aldığını yazanlar kadar, kremin iz bıraktığını yazanlarda var. Etkileri ise şöyle oluşuyor: krem dövme üzerine sürülünce cilde nüfuz ediyor. Pigment maddesi ile bir reaksiyona giriyor ve pigment maddesini parçalıyor. Daha ufak parçalara ayrılan pigment vücuttan yavaş yavaş atılıyor. Bu kremler genellikle 2 li yada 3 lü setler şeklinde satılıyor ve her birinin kendine özgü kullanımı var. Eğer bu kremleri denemeyi düşünüyorsanız öncelikle internetteki forumları okumanızı öneririm, bu kremlerden gerçekten memnun olanlarda var, forumlarda bunların para tuzağı olduğunu, hiç bir işe yaramadığını söyleyenlerde var.
DÖVMELERİN TUZ İLE SİLİNMESİ: Bazı dövme sanatçıları, dövmenin bulunduğu alana enjeksiyonluk tuzlu su enjekte ederek pigmentin tuz ile o bölgeden uzaklaşmasını sağlıyabiliyorlar. Genellikle eski dövmelerde etkili bir yöntem olup, her dövme sanatçısı bu işlemi yapmamaktadır.
SİLİNMESİ İSTENEN DÖVME YADA FAÇA İZLERİ ÜZERİNE YENİ BİR DÖVME YAPTIRMAK: Bu yöntem daha çok silinmesi zor olan ve estetik açıdan kötü görünen amatör dövmeleri yada kollardaki jilet-bıçak (faça) izlerini kamufle etmek için uygulanıyor. Burada yapılan şey, alttaki amatör dövmenin yada faça izinin profesyonel, bol desenli ve renkli bir dövme ile kapatılmasıdır. Böyle kapatıcı amaçla yapılan dövmelere cover-up deniyor. Yeni yapılan dövme genellikle eskisinden biraz daha büyük ve renkli oluyor. Kollardaki faça izleri de yapılan bir dövme ile farkedilmez kılınabiliyor. Aşağıda bir örneğini görüyorsunuz..
KİMYASAL PEELİNG: Kimyasal peeling, cildin çeşitli kimyasal maddelerle kontrollü ve yüzeysel olarak yakılması, soyulması işlemidir. Çok çeşitli peeling solusyonları vardır ve her biri cildi farklı derinlikte yakar. Dövme silme amacıyla en fazla kullanılan peeling solusyonu, orta derinlikte etkili olan peelinglerden olan Trikloro asetikasit (TCA) peelingidir. Peeling gibi uygulama sonrası yara iyileşmesi gerektiren uygulamaların sigara tiryakilerine önerilmediğini belirtmeliyim. Sigara yara iyileşmesini bozduğu için peeling uygulaması sonunda istenmeyen yara izleri kalabilmektedir.
KRİYOTERAPİ (DONDURMA): Cildi soğutma aslında tek başına uygulanan bir yöntem değil. Daha çok dermabrazyon öncesi cilt soğutularak uygulanıyor. Dermabrazyondan önce cildin soğutulmasının, pigmentin atılmasını kolaylaştırdığı ve kanamaların az olmasını sağladığı söyleniyor.
